EPR là gì?
- Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) là một khái niệm trong đó các nhà sản xuất hoặc nhà nhập khẩu chịu trách nhiệm quản lý bao bì và sản phẩm của họ khi kết thúc vòng đời, nhằm thúc đẩy tính tuần hoàn của nhựa.
- Hệ thống EPR tạo cơ hội cho các nhà sản xuất hoặc nhà nhập khẩu xây dựng một hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn, chia sẻ gánh nặng quản lý chất thải bao bì và giải phóng nguồn ngân sách công thường được sử dụng cho việc quản lý chất thải bao bì, để có thể sử dụng cho các dịch vụ xã hội cơ bản trong cộng đồng.
- Mặc dù hệ thống EPR khác nhau ở mỗi quốc gia, nhưng chúng có những nguyên tắc cơ bản chung, như cải thiện thiết kế bao bì và sản phẩm để tăng khả năng tái chế hoặc tái sử dụng, và giảm sử dụng vật liệu, đặc biệt là vật liệu nguyên sinh.
- Một chương trình EPR hiệu quả xác định rõ các loại vật liệu bao bì và mức phí EPR cho từng loại vật liệu mà các công ty có nghĩa vụ là những công ty đưa bao bì ra thị trường phải trả. Ví dụ, mức phí EPR giảm cho bao bì có giá trị tái chế cao và mức phí EPR tăng cho bao bì có giá trị thấp và không thể tái chế.
- Hiệu quả của hệ thống EPR phụ thuộc vào vai trò tích cực của chính phủ trong việc quản lý hệ thống thông qua khung pháp lý để tạo môi trường thuận lợi cho EPR, và giám sát nhà điều hành hệ thống, các mục tiêu thu gom và tái chế.
- EPR cho bao bì khác với thuế hoặc phí công cộng vì các khoản phí không được thu bởi cơ quan tài chính công và không chảy vào ngân sách công. Các khoản phí EPR được thu và quản lý bởi một nhà điều hành hệ thống và nên được sử dụng độc quyền để tài trợ cho các hoạt động liên quan đến quản lý chất thải bao bì.
Tại sao EPR là một công cụ hiệu quả?
EPR hoạt động như thế nào và góp phần cải thiện thiết kế bao bì, tăng tỷ lệ thu gom và tái chế?
- Hệ thống EPR cung cấp một nguồn tài chính ổn định dành riêng để cải thiện cơ sở hạ tầng thu gom, phân loại và tái chế chất thải bao bì. Với nguồn tài chính bổ sung, phạm vi thu gom có thể được mở rộng, chất lượng tái chế có thể được cải thiện thông qua quá trình phân loại và tái chế hiệu quả để đảm bảo nhựa tái chế chất lượng tốt quay trở lại hệ thống và khuyến khích các thương hiệu sử dụng vật liệu tái chế hoặc tăng tỷ lệ tái chế trong bao bì.
- Hệ thống EPR yêu cầu thành lập một Tổ chức Trách nhiệm của Nhà sản xuất (PRO) làm nhà điều hành hệ thống. PRO quản lý các khoản phí EPR, tham gia với các công ty có nghĩa vụ và ký hợp đồng với các nhà điều hành quản lý chất thải và chính quyền địa phương. PRO có thể được điều hành bởi chính các nhà sản xuất, bởi một bên thứ ba mà họ ký hợp đồng, được chuyển giao cho chính phủ hoặc kết hợp.
- Các công ty có nghĩa vụ trả phí EPR dựa trên các loại và số lượng bao bì họ đưa ra thị trường ở một quốc gia cụ thể. Phí EPR thu được bao gồm toàn bộ hoặc một phần chi phí cho việc thu gom, phân loại và tái chế và tạo nhận thức cho người tiêu dùng.
- Một khung pháp lý cho EPR từ Chính phủ nên phác thảo rõ ràng các mục tiêu, trách nhiệm, cơ chế thực thi và thời gian thực hiện. EPR bổ sung cho các quy định môi trường khác như chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy thiết kế sinh thái và chuyển đổi sang nền kinh tế sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn.
- Một phần của các khoản phí EPR sẽ được sử dụng để nâng cao nhận thức trong người tiêu dùng về việc phân loại chất thải tại nguồn. Các công ty có nghĩa vụ có thể tích hợp một phần của phí EPR vào giá sản phẩm. Tuy nhiên, chi phí bổ sung cho mỗi sản phẩm thường rất ít, khoảng 0.45 cent (USD) trở xuống đối với mỗi sản phẩm.
- Hệ thống EPR yêu cầu có sổ đăng ký minh bạch và hệ thống quản lý dữ liệu cho các công ty có nghĩa vụ và các đơn vị quản lý chất thải được phê duyệt (bao gồm các bên thu gom, phân loại và tái chế).
- Hệ thống EPR tăng cường sự tương tác giữa cơ quan chức năng và các bên liên quan trong chuỗi giá trị bao bì, đồng thời hướng dẫn các nhà sản xuất, thương hiệu tiêu dùng và nhà bán lẻ tích hợp các thiết kế thân thiện với môi trường, như khả năng tái chế và tái sử dụng, vào sản phẩm và bao bì của họ.
Vai trò & trách nhiệm của các bên liên quan trong hệ thống EPR
Tại sao cần phân biệt Trách nhiệm mở rộng của các bên liên quan (ESR) với Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR):
ESR không có định nghĩa, khuôn khổ hay cơ chế rõ ràng. Khái niệm này chưa được xác định rõ ràng và cũng chưa được kiểm chứng. Việc thiếu rõ ràng về ESR có thể làm lệch hướng trách nhiệm và vai trò ảnh hưởng của các nhà sản xuất trong việc quản lý sản phẩm và bao bì sau khi sử dụng.
Trách nhiệm quản lý chất thải từ trước đến nay vẫn thuộc về các cơ quan công quyền, nhưng hệ thống này đã cho thấy sự thiếu hiệu quả. Hệ thống này cần có sự tham gia nhiều hơn từ các nhà sản xuất để cải thiện việc thu gom, phân loại và tái chế chất thải thông qua cơ chế EPR. EPR là một cơ chế đã được xây dựng bài bản và được công nhận trên toàn cầu, không chỉ mang đến một cách tiếp cận có hệ thống cho các nhà sản xuất nhằm giảm sử dụng bao bì, mà còn cải thiện thiết kế bao bì và tăng cường tái sử dụng tài nguyên. EPR xác định rõ ràng vai trò và trách nhiệm then chốt của tất cả các bên liên quan trong chuỗi giá trị.
Mặc dù tất cả các bên liên quan đều cần chịu trách nhiệm và đóng góp vào việc loại bỏ chất thải nhựa và ô nhiễm nhựa đại dương, vai trò và trách nhiệm của các ngành có thể được thể hiện thông qua các biện pháp khác. Những điều này không nên bị nhầm lẫn với EPR. Đây là những can thiệp mà các bên khác nhau trong xã hội có thể cùng nhau thực hiện để giải quyết vấn đề chất thải nhựa:
Nguồn: WWF
Chi tiết bài viết gốc tại đây.